Gonore nereden bulaşır ?

Gonore Nereden Bulaşır? Bedenin Siyaseti, Gücün Haritası

Bir siyaset bilimci olarak bazen mikroskobik düzeydeki bir olgu, makroskopik düzenlerin aynası hâline gelir. Gonore gibi bir hastalık, sadece biyolojik bir bulaşma süreci değil; aynı zamanda iktidarın, kontrolün ve toplumsal düzenin bedenler üzerinden nasıl kurulduğunu anlatan bir hikâyedir.

Güç, bazen yasa ile; bazen de dokunma, temas, mahremiyetle işler. Peki, gonore yalnızca bir bakterinin yolculuğu mudur, yoksa modern toplumun görünmeyen yönetim biçimlerinden biri midir?

Bulaşmanın Anatomisi: Beden, İktidar ve Denetim

Tıbbi açıdan gonore, Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Genellikle cinsel temas yoluyla bulaşır: vajinal, anal ya da oral ilişkide mukozaların temasıyla. Nadiren anneden bebeğe doğum sırasında da geçebilir.

Ancak siyaset biliminin gözüyle bakıldığında bu temas, sadece biyolojik bir aktarım değildir; o, aynı zamanda güç ilişkilerinin mikroskobik tezahürüdür.

Bedenler arasındaki temas, iktidarın en eski araçlarından biridir. Devlet, sağlık kurumları ve dini yapılar, bu temasın kurallarını belirler: “Ne zaman?”, “Kiminle?”, “Hangi biçimde?” soruları, yalnızca bireysel tercihler değil, toplumsal normların kodlarıdır. Böylece bir bakterinin bulaşma rotası, bir anlamda toplumsal düzenin sınırlarını da çizer.

Kurumlar ve Biyopolitika: Devletin Görünmez Eli

Modern toplumlarda sağlık kurumları, yalnızca hastalıkları tedavi etmez; aynı zamanda onları tanımlar, kategorize eder, yönetir. Gonoreye dair istatistikler, eğitim kampanyaları, laboratuvar testleri ve raporlar — hepsi birer biyopolitik araçtır. Michel Foucault’nun deyimiyle, modern devletler artık bedenlerin ölümüyle değil, hayatlarının yönetimiyle ilgilenir.

Gonore, bu yönetimin bir parçası olarak tıbbileştirilmiş bir “risk” kategorisine dönüşür. Vatandaş, yalnızca vergi mükellefi değil; aynı zamanda “sağlıklı” kalmakla yükümlü bir biyolojik özneye dönüşür. Böylece sağlık, bir vatandaşlık görevi hâline gelir.

Peki bu durumda, hastalığı taşıyan birey, bir suçluya mı, yoksa sistemin gölgesinde kalmış bir mağdura mı dönüşür?

Erkekler, Strateji ve Gücün Bulaşması

Erkeklerin gonoreye bakışı çoğu zaman stratejik, kontrol odaklıdır. Tarih boyunca “bulaşma” korkusu, erkekliğin kendi gücünü koruma refleksiyle birleşmiştir. Erkek, bedensel riskleri tıpkı siyasal tehditler gibi algılar: yönetilebilir, ölçülebilir, yok edilebilir. Bu yaklaşım, modern devlet aklının da temellerinden biridir.

Erkek, hastalığı değil; hastalığın kontrolünü ister.

Bu nedenle gonore gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar, erkek egemen toplumlarda birer iktidar testi hâline gelir: kim bulaştırdı, kim korundu, kim konuştu, kim sustu?

Tıpkı siyasette olduğu gibi, hastalığın hikâyesi de çoğu zaman gücü elinde tutanın diliyle yazılır.

Kadınlar, Dayanışma ve Sessiz İsyan

Kadınlar içinse gonore, yalnızca bir sağlık meselesi değil, aynı zamanda bir toplumsal adalet meselesidir. Tarih boyunca kadınlar, hem suçlanan hem susturulan taraf olmuşlardır. “Bulaştıran kadın”, “ahlaksız kadın”, “iffetli kadın” gibi kategoriler, aslında toplumun beden üzerinden kurduğu iktidar dilinin ürünüdür.

Fakat 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kadın hareketleri, bu sessizliği kırmaya başladı.

Kadınlar, sağlık alanında kendi dayanışma ağlarını kurarak, tıbbın ve devletin tek sesli diline karşı alternatif bir iletişim biçimi geliştirdi.

Onlar için “gonore nereden bulaşır?” sorusu, yalnızca bir teşhis aracı değil, aynı zamanda bir bilinçlenme çağrısı hâline geldi. Bilgiye sahip olmak, artık itaatin değil, direnişin bir yolu olmuştu.

İdeoloji, Ahlak ve Görünmeyen Sınırlar

Toplumlar hastalıklardan çok, onların anlamlarından korkar.

Gonore, modern ahlak düzeninde hâlâ bir “utanç sembolü” olarak görülür.

Oysa her bulaşma hikâyesi, aslında ideolojinin ürettiği sınırları görünür kılar: kimin temiz, kimin kirli; kimin masum, kimin tehlikeli sayıldığına dair sınırlar.

Bu anlamda gonore, sadece tıbbî bir vaka değil; ideolojik bir düzenleme aracıdır.

Devletin, dinin ve medyanın dili, hastalığın etrafında ahlaki bir çit örer. Vatandaş, bu çitin içinde “normale” uymak zorundadır.

Sonuç: Bulaşmanın Politik Anatomisi

Gonore nereden bulaşır?

Tıbbi yanıt basittir: Cinsel temas yoluyla.

Ama siyasal yanıt çok daha karmaşıktır: iktidardan, sessizlikten ve normlardan bulaşır.

Gonore, yalnızca bedensel bir enfeksiyon değil; modern toplumun güç ilişkilerini yansıtan bir aynadır.

Her temas, bir tahakküm biçimini; her tedavi, bir iktidar yapısını; her sessizlik, bir ideolojik kabullenişi temsil eder.

Peki biz bu düzende neredeyiz? Bedenimizin sahibi miyiz, yoksa ideolojinin taşıyıcısı mı?

Belki de asıl “bulaşma” tam burada başlıyordur: Bilgisizlikte, suskunlukta ve sorgusuz itaatte.